dereere

Osteopathie & Baby's

De geboorte van een kind is meestal een zeer vreugdevolle en intense ervaring. Hoewel de meeste bevallingen zonder al te veel grote problemen verlopen, vraagt elk geboorteproces toch een groot aanpassingsvermogen van de baby. Het kindje wordt blootgesteld aan sterke compressie- en decompressie-krachten wanneer de baarmoeder samentrekt en moet zich een weg banen doorheen het bekken van de moeder. Vandaar onze speciale aandacht voor baby's in de osteopathie.

Klik op het onderdeel waar u meer informatie wilt over lezen.

Zwangerschap

Zwangerschap brengt veel veranderingen met zich mee zoals ondermeer op hormonaal, fysisch, en psychisch vlak. Deze veranderingen en de aanwezigheid van het nieuw leven vragen een specifieke aanpak bij klachten tijdens en ook na de zwangerschap.

Zwanger zijn is zeker geen contra-indicatie voor een behandeling bij een osteopaat. Uit voorzorg wordt algemeen uiterst voorzichtig gewerkt bij de behandeling van een zwangere vrouw. Er zijn echter veel vrouwen met pijnlijke en hinderlijke klachten gedurende de zwangerschap die door een behandeling bij een osteopaat beduidend meer comfort kunnen verkrijgen. Dit geeft duidelijk minder klachten en daardoor een positievere beleving van de zwangerschap waardoor het toeleven naar de bevalling makkelijker verloopt. Er is ook nergens gerapporteerd dat de impact van een behandeling zou leiden tot problemen gedurende de zwangerschap. Zowel moeder als baby kunnen zich door de behandeling beter voelen en optimaal de zwangerschap doorlopen.

Onrust

Het onrustig zijn, het ontroostbaar huilen, moeilijk slapen bij de baby is een manier om te communiceren en te tonen dat er iets niet 'lekker' zit. Vaak zijn er ook klachten zoals reflux, krampjes en winderigheid, moeilijk drinken, gespannen zijn,...

De zwangerschap, de bevalling ,de positie van baby in de buik hebben een grote invloed op zijn lichaam en op de functie van de verschillende systemen (de wervelkolom, de hals, heupen, maag, darmen, motoriek) in zijn lichaam. Overbelasting op de baby vanuit moeilijkheden tijdens de zwangerschap, bevalling, of de eerste postnatale periode kunnen soms bepaalde problemen doen ontstaan die de baby als onprettig ervaart. Men denkt hierbij aan voorkeurshoudingen, reflux, darmkrampjes, heup en schouder klachten, een overactief zenuwstelsel met te hevige reflexen, te snel schrikken, .... Via osteopathie kunnen bewegingsbeperkingen in het lichaam verholpen worden zodat de overdreven prikkeling op dat deel van het zenuwstelsel vermindert. De baby zal minder last ondervinden en hierdoor dikwijls rustiger worden.

Onrust ontstaat aldus in de beginfase vaak op basis van problemen in de spijsvertering zoals reflux, krampen, oprispingen, en overdreven luchtproductie ter hoogte van de maag en darmen. Dit ongemak prikkelt de baby soms enorm met onrust tot gevolg.

Daarnaast is rust of onrust ook afhankelijk van de totale staat van prikkeling van het zenuwstelsel. Pijn, geluid, licht, koude ... zijn allemaal prikkels die het gevoelige zenuwstelsel van een kind kunnen overprikkelen. Een baby die al een gevoelig zenuwstelsel heeft kan extra prikkels dikwijls niet goed afremmen of inhiberen. Hier kan osteopathie een regulerend effect hebben zodat het zenuwstelsel op kleine prikkels minder hevig reageert. Osteopathie kan de accumulatie van prikkels verminderen door een aantal prikkelbronnen (beperkingen in functie) weg te nemen en zo te zorgen voor een minder geprikkeld zenuwstelsel en dus meestal ook een minder onrustige baby.

Huilbaby's

kinderen
Bij reflux, krampjes en winderigheid, moeilijk drinken, gespannen zijn,... en de onmiddellijke reactie op de pijn geraakt het zenuwstelsel van de baby in zijn totaliteit overprikkelt door een accumulatie van de verschillende prikkels. Dit zijn de pijn zelf, het huilen, en dikwijls ook een slaaptekort wat hierdoor ontstaat. Dit creëert een viscieuze cirkel en er is dan nog nauwelijks regulatie of inhibitie van al die prikkels die op het zenuwstelsel van het kind afkomen. Dit leidt op zijn beurt tot een baby en ook dikwijls ouders die overstuur geraken.

Bepaalde disfuncties kunnen naast onrust en huilgedrag ook effect hebben op de verdere ontwikkeling van het kind, (de groei, de rijping, de motoriek, ....). Denk hier bijvoorbeeld aan een voorkeurshouding, asymmetrie, overstrekking,... wat ook soms leidt naar een afvlakking van het hoofdje. Via osteopathie kunnen de bewegingsbeperkingen verholpen worden en de overprikkeling op het zenuwstelsel gereduceerd waardoor de baby minder last ondervindt, minder huilt en weer optimaal kan ontwikkelen. Grote functionele beperkingen (vb een voorkeurshouding in de hals) kunnen het kind immers later op fysiek en psychisch vlak heel sterk beïnvloeden. Hoe vroeger dit wordt gecorrigeerd hoe minder kans op blijvende invloed.

Krampen

De oorzaak van krampjes is vaak multifactorieel: intolerantie aan koemelk bij flesvoeding; allergie; familiaal erfelijk factoren; stress bij de baby na zware bevalling of in leefsituatie; de werking van het verteringssysteem kan in aanvang nog wat onrijp zijn; er kan een overactiviteit zijn van het maag-darmsysteem door een irritatie of overprikkleling van het zenuwstelsel dat de werking van het verteringssysteem reguleert. Deze overprikkeling kan ontstaan op basis van bewegingsbeperkingen of functieverlies in het bewegingsapparaat of weke delen zoals de wervelzuil, het diafragma, ....

Voor de goede werking en regulering van het verteringssysteem zijn verschillende neurologische (zenuwbanen, zenuwkernen van de hersenzenuwen, schakelmechanismes ter hoogte van het ruggenmerg en de zijhoorn) structuren van belang dit zowel centraal, als ter hoogte van de wervelzuil als in de orgaanwand zelf. Disfuncties (bewegingsbeperkingen) binnen het bewegingsapparaat ter hoogte van deze regio's die een rol spelen in de regulatie van het verteringsproces kunnen dit proces negatief beïnvloeden.

De osteopaat zal er dan ook voor zorgen dat deze structuren niet meer overprikkeld worden door verschillende regio's die een beperking hebben of in disfunctie zijn ( lees minder beweeglijkheid of mobiliteit hebben) te behandelen. Ook worden de weke delen nagekeken op hun mobiliteit, densiteit, aanhechtingen en verbindingen met het skelet, het diafragma en hun omliggende structuren.

Daarnaast bevat de darm een slijmlaag bevolkt door miljarden bacteriën die als darmflora worden bestempeld. Tijdens het geboorteproces komen de pasgeborenen voor het eerst in aanraking met deze bacteriën via het vaginaal kanaal, ze komen immers uit een steriel milieu. Bij keizersnede en snelle bevallingen komen de baby's niet of minder in contact hiermee. Een slechte vertering in de aanvang van het leven kan ook in relatie staan met een slechte opbouw van de darmflora. In overleg met de behandelende arts kan er overwogen worden om de darmflora te ondersteunen door middel van toevoeging van bifidus via orale weg.

Reflux

Zoals bij krampjes kunnen bij reflux verschillende oorzaken aan de basis liggen. Het kan een allergische reactie zijn op koemelk bij flesvoeding, het verteringssysteem kan nog wat onrijp zijn en er kan een overprikkeling zijn van het maag-darmsysteem door een irritatie of overprikkeling van het zenuwstelsel als gevolg van bewegingsbeperkingen in het bewegingsapparaat of weke delen opgelopen tijdens de zwangerschap en/of het geboorteproces.

Voor de goede werking en regulering van het verteringssysteem zijn verschillende neurologische (zenuwbanen, zenuwkernen van de hersenzenuwen, schakelmechanismes ter hoogte van het ruggenmerg) structuren van belang dit zowel centraal, als ter hoogte van de wervelzuil als in de orgaanwand zelf. Dysfuncties (bewegingsbeperkingen) binnen het bewegingsapparaat ter hoogte van deze regio’s die een rol spelen in de regulatie van het verteringsproces kunnen dit proces positief of negatief beïnvloeden. De osteopaat zal er dan ook voor zorgen dat deze zenuwstructuren niet meer overprikkeld worden door de schedelbasis, de nekwervels, of de wervelzuil met de ribben en eventueel ook bepaalde suturen ter hoogte van schedel te behandelen. Daarnaast wordt er ook gekeken naar de positie en de beweeglijkheid van de weke delen en het middenrif. De slokdarm loopt doorheen het middenrif en gaat hier over in de maag. Een goede spanning op het middenrif is dan ook belangrijk voor het goed functioneren van deze overgang.

De darm bevat een slijmlaag bevolkt door miljarden bacteriën die als darmflora worden bestempeld. Tijdens het geboorteproces komen de pasgeborenen voor het eerst in aanraking met deze bacteriën via het vaginaal kanaal, ze komen immers uit een steriel milieu. Bij keizersnede, snelle bevallingen, een verstoorde vaginale flora komen de baby’s niet of te weinig in contact met de juiste stammen voor de opbouw van hun eigen darmflora en hebben hierdoor mogelijk last met de vertering. Een beetje hulp van buitenaf door bacteriën bij te geven in overleg met de arts kan ook al wonderen doen. Door een behandeling daalt de overprikkeling van het zenuwstelsel en wordt de intensiteit van bepaalde functionele klachten zoals reflux erg gereduceerd.

Het is zo dat bij een verteringsprobleem dikwijls de hele tractus digestivus (verteringskanaal) betrokken is en dat het zwaartepunt op een deel van dit kanaal ligt. Krampjes en reflux komen dan ook zeer frequent samen voor.
kinderen

Schedelasymmetrie

Als de baby tijdens de zwangerschap druk op het hoofd ondervindt zoals bij een vroege indaling in het bekken, als er sterke druk- en trekkrachten tijdens de bevalling optreden en/of als er hulpmiddelen zoals tang of zuignap worden gebruikt kunnen er vervormingen van de schedel optreden. Dikwijls herstelt de vorm van de schedel zich vanzelf na een korte periode na de bevalling. Soms gebeurt dit spontane herstel niet of te weinig. Bijzondere omstandigheden zoals aangezichtsligging, dwarspositie, de duur van de persweeën (extreem snel of heel lang),... kunnen hier ook een rol in spelen.

kinderen
Ook na de bevalling kan door een voorkeursligging (bvb kindje kijkt steeds naar rechts) of een overstrekking het kind een afvlakking ontwikkelen in de schedel. Dit komt door steeds dezelfde druk of trekkrachten op dezelfde plaats op de schedel naar aanleiding van de voorkeursligging en de asymmetrische spierspanningen ter hoogte van de aanhechtingen op de schedel. Deze voorkeursligging heeft dikwijls te maken met een bewegingsbeperking in de schedelbasis, de halswervels of zelfs ergens verder afgelegen in het lichaam. Alle bewegingsbeperkingen of dominanties ergens in het lichaam kunnen een voorkeurskant veroorzaken ter hoogte van de hals en schedelregio. Normaal heeft de baby compensatiemogelijkheden en zijn de schedelbeenderen soepel genoeg om zich aan deze verschillende krachten aan te passen. Daardoor normaliseren bepaalde vervormingen zich ook vrij snel na de bevalling.

Bepaalde fysieke stressvolle of belastende situaties voor, tijdens en na de bevalling kunnen leiden tot verlies van flexibiliteit in de kraakbenige schedelnaden (suturen) tussen de verschillende schedelbotstukken en ook ter hoogte van de bovenste halswervels. Het hoofdje kan als reactie hierop asymmetrisch gaan ontwikkelen en dit kan zich uiten in allerlei fysieke klachten. Ook kunnen bepaalde baby's door achtergebleven spanningen en bewegingsverlies een voorkeurshouding aannemen, bv. altijd kijken naar de rechterkant.
De osteopaat onderzoekt in principe steeds het hele systeem van het kind en in dit geval zal er ook extra aandacht gaan naar de halswervels, de schedelbasis, en de suturen tussen de verschillende schedelbotstukken. De schedelbotstukken zijn normaal in de perinatale fase zeer flexiebel en zelf wat mobiel ten opzichte van elkaar wat tijdens de bevalling noodzakelijk is om het geboortekanaal vlot te kunnen passeren en om na de geboorte de groei van de hersenen toe te laten. Indien de schedel vroegtijdig zijn fontanellen en zijn open suturen verliest kan de normale groei van het centrale zenuwstelsel verstoord geraken. Indien uit het onderzoek blijkt dat er functioneel bewegingsverlies opgetreden is, zal de osteopaat dit behandelen om de functie weer te herstellen. Zo wordt de asymmetrie voorkomen of op termijn hersteld vanuit een normale groei van de schedel zonder de trek of drukkrachten die ontstaan vanuit een voorkeursligging of een abnormale spierspanning ter hoogte van de schedelbasis. Belangrijke functiebeperkingen ter hoogte van de schedel, de schedelbasis en de bovenste halswervels en het zenuwstelsel kunnen het kind op fysiek en psychisch vlak heel sterk beïnvloeden en hoe vroeger dit wordt gecorrigeerd hoe minder kans op blijvende beperkingen.

Voorkeursligging

Bepaalde fysieke stressvolle situaties voor, tijdens en na de bevalling kunnen leiden tot verlies van beweeglijkheid en functie ter hoogte van de hele wervelzuil, ribben, en bekken maar in het bijzonder ter hoogte van de halswervels, de schedelbasis en in de kraakbenige verbindingen of suturen in de schedel. Dit kan resulteren in een overprikkeling van het zenuwstelsel met een slechte inhibitie of remming van de primitieve reflexen. Hierdoor gaan bepaalde spierketens zich onnodig veel aanspannen en veroorzaken hierdoor een dominante voorkeur. Het kindje lijkt vast te liggen in een bepaalde houding specifiek aan de bestaande beperking in de halswervels of schedelbasis met een specifieke prikkel op het zenuwstelsel. Dit geeft dan een voorkeur die eigen is aan de ontremde reflex: bijvoorbeeld een asymmetrische tonische nekreflex. Hierdoor roteert het kindje met het hoofdje naar 1 kant en neigt naar te veel nekstrekking. Ook de ledematen kunnen hierdoor een specifieke houding aannemen.

Bepaalde kinderen kunnen daardoor enkel naar een kant kijken, liggen scheef, vertonen overstrekking,... Ze vertonen wat men noemt een voorkeursligging. Het is alsof ze in één of andere reflex vastzitten en niet naar de andere kant kunnen bewegen. Hierdoor kunnen ook bepaalde delen van de schedel een afvlakking gaan vertonen zodat een asymmetrie in de schedel en/of het aangezicht optreedt. Andere problemen zoals reflux, krampjes,... horen hier ook vaak bij.

De osteopaat herstelt het verlies aan beweeglijkheid ter hoogte van de vastgestelde beperkingen (schedelbasis, halswervels, ribben, diafragma, ...) die in relatie kunnen staan met de gekende voorkeursligging. De functie van het zenuwstelsel, de motoriek, de mechanica en de membraneuze (vlies) structuren worden hierdoor geoptimaliseerd. Door het herstel van de symmetrie mechanisch en motorisch kan de baby weer vrij bewegen in alle richtingen zonder vastgehouden te worden in zijn voorkeur. Secundair hierdoor kan de afvlakking ter hoogte van de schedel als gevolg van een verder normale groei na verloop van tijd weer normaliseren. Belangrijke functiebeperkingen (voorkeuren en dominanties) ter hoogte van de schedelbasis, de bovenste halswervels, de wervelzuil, en het zenuwstelsel kunnen het kind op fysiek en psychisch vlak erg beïnvloeden. Hoe vroeger dit wordt gecorrigeerd hoe minder kans dat een voorkeur zich door middel van leren en conditioneren gaat installeren als een persoonseigen patroon.
kinderen

Bron tekst: www.professioneleosteopaten.be